آیا نقش ژنتیک در ایجاد اضطراب در افراد یک شایعه است یا واقعیت؟ آیا علم می تواند نقش اضطراب ارثی در افراد را اثبات کند؟ عوامل مختلفی وجود دارند که می توانند در ایجاد اضطراب در یک فرد تاثیرگذار باشند. مشکلات جسمانی، روابط شخصی، فشار اقتصادی، فعالیت های روزمره و ترس از آینده نامعلوم از جمله مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار در ایجاد استرس به شمار می روند. از آنجا که این اختلال می تواند تا حد زیادی از اجدادمان به ما به ارث برسد می توان گفت اضطراب، ریشه ژنتیکی دارد. در ادامه محتوا قرار است که به این موضوع از دید علمی نگاه کنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
تفاوت اضطراب ارثی با اضطراب اکتسابی
اضطراب ارثی چیست و چه تفاوتی با اضطراب اکتسابی دارد؟
اضطراب ارثی از جمله رایج ترین اختلالات روانی است که بر اساس تحقیقات علمی می تواند تا حد زیادی ریشه ژنتیکی داشته باشد. وراثت می تواند در ایجاد اکثر مشکلات روحی که در رابطه با افراد رخ می دهند، نقش مهمی را ایفا نماید.
سوال مهم این است که آیا اضطراب ارثی است یا اکتسابی. در رابطه با جواب این سوال باید گفت که اضطراب می تواند ترکیبی از هر دو عامل باشد. ژن هایی که از والدین و آشنایان خود به ارث برده ایم، تا حد زیادی در ایجاد یک اضطراب همیشگی درونی دخیل هستند. در این شرایط، ایجاد اضطراب در افراد می تواند دلیل ارثی داشته باشد.
از سوی دیگر می توان گفت که اضطراب، ریشه اکتسابی دارد. به عبارتی، این اختلال قابل یادگیری است و از محیط فرا گرفته می شود. فاکتورهای بیرونی در ایجاد اضطراب اکتسابی بسیار تاثیرگذار هستند که از جمله آنها می توان به ترس از آینده مبهم، فشارهای خانوادگی، اقتصادی و… اشاره نمود.
نقش ژنتیک در ابتلا به اضطراب ارثی
نقش ژنتیک در ابتلا به اضطراب ارثی چقدر است؟
تحقیقات علمی متعددی در رابطه با اضطراب ارثی به عمل آمده اند. در تمام این مطالعات به وضوح مشخص شده است که وراثت می تواند در انتقال اضطراب به نسل های آینده تاثیر منفی بگذارد. نتیجه تحقیق علمی که در رابطه با این موضوع به عمل آمده، حاکی از آن است که اختلالات مختلف از جمله اضطراب اجتماعی و وحشت فراگیر با ژن های خاصی در بدن در ارتباط هستند. ژنتیک می تواند در ایجاد اضطراب در فرزندان تاثیر مستقیمی داشته باشد. این موضوع حتی در رابطه با دوقلوهای همسان نیز صدق می کند. تجارب استرس زا و آسیب های روانی در رابطه با دوقلوهای همسان به دلیل کروموزوم های خاص در بدن، می توانند یکسان باشند.
آیا اضطراب از والدین به فرزندان منتقل می‌شود؟
در صورتی که والدین درگیر این اختلال باشند، امکان انتقال اضطراب ارثی به فرزندان وجود دارد. البته در این رابطه حدس و گمان های زیادی وجود دارند که پذیرش قطعی این موضوع را با مشکل مواجه می سازد. در بسیاری از موارد، فرزندان بیولوژیکی در طول زندگی خود با این اختلال مواجه نشده اند. به هر حال در رابطه با هر موضوعی، عدم قطعیت وجود دارد. در این رابطه، علم باید پیشرفت قابل توجهی بکند تا به طور قطعی این موضوع را تایید نماییم.
با توجه به اطلاعات موجود در جدول زیر می توانید متوجه شوید که چرا احتمال انتقال اضطراب ارثی از والدین به فرزندان می تواند بالا باشد.
| دلایل انتقال اضطراب به فرزندان | دیدگاه علمی |
| مواد شیمیایی موجود در مغز | پایین بودن میزان سطوح انتقال دهنده های عصبی موجود در مغز/ عملکرد ضعیف انتقال دهنده ها |
| تغییرات قابل توجه در ساختار مغز | متفاوت بودن ساختار فیزیکی مغز افراد مبتلا به اضطراب در مقایسه با سایر افراد |
| هورمون های مرتبط با اضطراب | تغییرات در عملکرد هورمون های مرتبط با استرس |
بررسی علمی رابطه بین DNA و اضطراب ارثی
آیا دی ان ای انسان بر ویژگی های شخصیتی و روانی او تاثیر می گذارد؟ این موضوع را قصد داریم در رابطه با ارتباط بین دی ان ای و اضطراب ارثی نهادینه شده در وجود افراد مورد بررسی قرار دهیم.
- در مطالعه علمی به عمل آمده در سال 2018، نتیجه حاکی از آن است که ژن های مرتبط با هورمون دوپامین و سروتونین می توانند تاثیر بسزایی در ویژگی های روانی و شخصیتی افراد داشته باشند.
- ژن های مرتبط با رفتار می توانند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند، اما میزان دخالت آنها در ایجاد اختلال اضطراب به محیط و عوامل بیرونی وابسته می باشد.
- تغییرات ژنتیکی خاصی که ممکن است در هورمون های مرتبط با اضطراب ایجاد شوند، امکان ابتلا به این اختلال را در نسل های بعدی به شدت افزایش می دهند.
عوامل محیطی چگونه می‌توانند اضطراب ارثی را تشدید کنند؟
اگر ژن اضطراب ارثی از بدو تولد در وجود فرد نهادینه شده باشد، ممکن است در طول زمان این اختلال تاثیرات منفی خود را در زندگی او بگذارد. عوامل محیطی در فعال شدن ژن اضطراب ارثی در افراد تاثیر بسیار زیادی دارند. فاکتورهای مختلفی در این رابطه دخیل هستند. از جمله آنها می توان به تنهایی، فشارهای خانوادگی، اقتصادی و… اشاره نمود. حضور در محیط های پرتنش از جمله مهمترین دلایل فعال شدن ژن نهفته اضطراب در افراد به شمار می رود.
بهترین روش درمان اضطراب ارثی
اضطراب ارثی در کودکان: علائم و روش‌های شناسایی
اختلال اضطراب در کودکان می تواند به صورت ارثی باشد. به هر حال از ایجاد این اختلال در کودکان نمی توان جلوگیری کرد، اما با استفاده از راهکارهای مناسب میتوان جلوی شدت آن را گرفت. هر عامل بیرونی که بتواند احساس استرس را در کودکان افزایش دهد، می تواند باعث فعال شدن این اختلال ارثی در آنها شود. جدایی از والدین، حضور در محیط های پرتنش و… از جمله مهمترین این دلایل به شمار می روند. شدت این نوع اختلال را می توان با استفاده از درمان شناختی رفتاری در کودکان کاهش داد. به عنوان مثال، درمانگر می تواند در طول یک دوره زمانی مشخص با بررسی علائم و دلایل اضطراب، مشکل اصلی را پیدا کند. سپس با ارائه راهکارهای مناسب به کودک کمک کند تا با این اختلال روانی مقابله نماید.
چگونه میتوان با وجود اضطراب ارثی زندگی سالم‌تری داشت؟
اضطراب ارثی، اختلالی است که به هیچ عنوان در ایجاد آن نقشی نداریم. ژن مرتبط با اضطراب از همان بدو تولد در وجود افراد می تواند نهادینه شود. سوال مهم این است که چگونه بتوانیم با وجود این اختلال، زندگی سالم تری داشته باشیم. از جمله بهترین راهکارهایی که در این رابطه پیشنهاد می شوند، عبارتند از:
- پیروی از سبک زندگی سالم
- بهبود روابط اجتماعی با دیگران
- حمایت روانی از کودکان و در صورت لزوم درمان مشکلات روانی آنها توسط یک فرد متخصص
اضطراب ارثی در کودکان
جدیدترین درمان‌ها برای کنترل اضطراب ارثی از دیدگاه روانشناسی و پزشکی
با توجه به پیشرفت های متعدد در علم روانپزشکی، اختلال اضطراب قابل درمان است. در ادامه به بهترین درمان اضطراب ارثی از دیدگاه روانشناسی و پزشکی اشاره می کنیم:
- کمک از درمان های دارویی: برخی از داروهای خاص به دلیل ویژگی هایی که دارند، می توانند بر عملکرد هورمون های مرتبط با استرس تاثیر بگذارند. البته این نوع داروها که باید با دستور پزشک تجویز شوند، برای یک دوره کوتاه مدت قابل استفاده هستند.
- پیروی از بهترین سبک زندگی: خواب کافی، دوری از شرایط استرس زا، ورزش منظم، مدیتیشن و رعایت رژیم غذایی سالم در کاهش شدت بروز اضطراب می توانند نقش مهمی را ایفا نمایند.
- استفاده از روش های روان درمانی: الگوهای نادرست روانی که می توانند بر شخصیت و زندگی افراد تاثیر منفی بگذارند، باید با تکنیک های خاص روان درمانی بررسی شوند. یک روان درمانگر مجرب می تواند در شناسایی علائم و ارائه بهترین راهکار جهت جلوگیری از ابتلا به اختلال اضطراب که ریشه ارثی دارد، نقش مهمی را ایفا نماید.
در این محتوا به مهمترین دلایل ایجاد اضطراب ارثی و مفهوم آن پرداختیم. در انتها نیز به رایج ترین درمان های این اختلال اشاره نمودیم. امیدواریم که با تهیه این محتوا، اطلاعات هر چند اندک اما مفید را در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.